W 1822 roku nastąpiło wydanie pierwszego tomu poezji Adama Mickiewicza pt. „Ballady i Romanse”. Był to debiut jednego z najwybitniejszych w dziejach Polski poetów. To wydarzenie literackie nabrało tak ważnego znaczenia, że tę datę przyjęto później za początek romantyzmu, czyli próg nowej epoki w literaturze Polskiej. W 1945 roku ukazał się tomik poezji Władysława Broniewskiego zatytułowany „Drzewo rozpaczające”. W tomiku ukazał się między innymi wiersz pt. „Ballady i Romanse”. Nadając ten tytuł autor chciał w ten sposób pokazać, iż nastała nowa epoka dla Polskiej literatury. Epoka wojenna. Ballada jest gatunkiem wywodzącym się z literatury ludowej. Swoją treść w dużej mierze czerpie z podań, opowieści, wierzeń ludu. Ballada zawsze zawiera dramatyczną fabułę, opowiada o wydarzeniach tajemniczych, niezwykłych i o fantastycznych postaciach. Ten gatunek charakteryzuję się zatem uczuciowością, tajemniczością i fantastyką. Co do przynależności ballady do rodzaju literackiego, można powiedzieć, że jest to utwór epicko-liryczny. Utwór Broniewskiego nie posiada cech prawdziwej ballady. Owszem niektóre fragmenty wskazują na ten gatunek liryczny, ale jest także wiele różnic. Ballada jest gatunkiem wywodzącym się z literatury ludowej. Można powiedzieć, że wiersz Broniewskiego taki właśnie jest. Opowiada on o aktualnych, jak na tamte czasy oczywiście, wydarzeniach związanych z prostymi ludźmi. Wydarzeniach w bardzo ciekawy sposób rozwiązał problem fantastycznej postaci i wierzeń ludowych, które w prawdziwej balladzie występują. Mianowicie ukazał postać Jezusa. Ludzie w niego wierzą. Całe miliony stoją po stronie wiary w Jezusa. Jest on jakby symbolem, który ma ukazać nie tylko postać fantastyczną, ale także postać żyda. Staje się on symbolem wszystkich żydów, których faszyści tak nękali w czasach wojny. Drugą postacią, bohaterem głównym, jest Ryfka. Mała, trzynastoletnia dziewczynka o rudych włosach. Jest to postać bardzo ciekawa i złożona. W zaledwie kilku wersach autor powiązał postać Ryfki z czołowymi bohaterami ballad Mickiewicza. Jeżeli zamienimy literę „f”, na „b” w imieniu dziewczynki, powstanie nam Rybka. „Rybka”, utwór napisany przez Adama Mickiewicza, opowiada o losach biednej i zdradzonej dziewczyny. Rozżalona i biedna dziewczyna rzuciła się w otchłań rzeki, aby stać się Świtezianką. Jej jedynym przyjacielem jest sługa, który co rano przychodzi z jej dzieckiem, aby ta nakarmiła je piersią. Ryfka także ma tylko jednego przyjaciela, Jezusa. Kolejnym utworem do jakiego nawiązuje autor jest „Romantyczność”, także napisany przez Mickiewicza. Ten utwór ma o wiele większe znaczenie dla wiersza Broniewskiego niż mogłoby się zdawać. Zacytuję teraz pierwsze wersy „Romantyczności”:„Słuchaj, dzieweczko!– Ona nie słucha –– To dzień biały! To miasteczko!”.Jeżeli dobrze się przyjrzymy to zauważymy, iż Broniewski użył tego właśnie zwrotu, aby rozpocząć swój wiersz. Ten sam cytat znajdziemy także na końcu „Ballad i Romansów” Broniewskiego. Główną postacią „Romantyczności” jest Karusia. Także jest ona biedną dziewczyną. Ukochany Karusi miał na imię Jasio. Zmarł dwa lata temu (mówię oczywiście o czasach aktualnych dla utworu), lecz Karusia nadal widzi go nocami. Wyobraża sobie, że przychodzi do niej w nocy, a znika o świcie. Sytuacja powtarza się co noc. Taka sama sytuacja występuje w wierszu Broniewskiego. Ryfka gdy dostała bułkę od dobrych ludzi powiedziała:„Ja zaniosę tacie i mamie”.Wróćmy teraz do początku utworu:„Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”.Jak widać dziewczynka jest osamotniona jednak nadal udaje, a może stara sobie wyobrazić, że ma do kogo pójść, że jej rodzice nadal żyją i są w pobliżu. Podsumowując, Władysław Broniewski nawiązał nazwą „Ballady i Romanse” do epoki romantyzmu. Cały wiersz jest upodobniony do bohaterów i twórczości, która ukazuje się w wierszach Adama Mickiewicza. Jednak Broniewski przedstawił coś całkiem nowego. Nową epokę, tragedii, zła i bezsilności. Epokę zaburzonej hierarchii własności. Ballada ta nie jest prawdziwą balladą. Nie wszystkie cechy zgadzają się z definicją jaką znamy z czasów romantyzmu. Nowa ballada ma cechy bardziej tragiczne. Zło nie zostaje ukarane. SS-mani mordują Ryfkę i Jezusa, a pomimo to nie spotyka ich żadna kara. Brak tutaj bajkowego opisu miejsca zdarzeń. Zastąpione je opisem ruin i gruzów. Jedynie koniec utworu nawiązuje do prawdziwej ballady. Zarówno Ryfka jak i Jezus „anieleli”. Można to rozumieć jako sygnał, iż trafili do nieba. Władysław Broniewski stworzył jeden z najlepiej zorganizowanych wierszy. Zawarł w nim ważne dla wydarzeń wojennych informacje o losach dziecka, osamotnionego i bezbronnego. Nie sądzę, aby ten utwór był tylko kolejnym wierszem. Są miliony, a nawet miliardy wierszy na naszym świecie. Jeśli jednak opracowujemy jakiś wiersz na lekcji języka Polskiego, to znaczy, że musi on mieć jakieś głębsze znaczenie. Pobierz, wysyłając SMS o treści pod numer 92505 Wpisz otrzymany kod : Nawigacja wpisu

Typ liryki Romantyczność jest utworem poetyckim, w którym realizowany jest model liryki pośredniej. Wiersz ma charakter dialogowy – znaczna część wypowiedzi postaci jest przytoczona wprost, bez opatrzenia ich jakimkolwiek komentarzem. Uzupełnione są one przez rekonstrukcję realiów zarysowanej w wierszu sytuacji lirycznej. Podmiot liryczny i jego kreacja Podmiot liryczny ujawnia się wprost w końcowych partiach utworu. Wcześniej przyjmował jedynie postawę obserwatora i przytaczał wypowiedzi postaci. Zajmuje zdecydowane stanowisko ideowe. Solidaryzuje się z tłumem, tak jak oni wierzy dziewczynie, że widzi zmarłego Jasia i jej współczuje. Przeciwstawia się natomiast starcowi, deklarującemu poglądy rozumowe, typowe dla oświecenia. W ostatnich dwu strofach staje się propagatorem nowych idei, wyznacza drogę nowej epoce w dziejach literatury polskiej. To zapowiedź tego, co rozwinie dojrzały romantyzm – nowych motywów, tematów, treści, idei. Sensy utworu Utwór ma charakter programowy. Stanowi manifest nowej, romantycznej wrażliwości. Jego publikacja oznacza w zasadzie narodziny nowej epoki literackiej w Polsce. Liryk przedstawia sytuację, która ma miejsce w małym miasteczku czy wsi. Sportretowana zostaje młoda dziewczyna, która zdaje się widzieć swego ukochanego, który jednak już nie żyje. Jest zafascynowana widzianym wyobrażeniem swojego Jasia, przytula się do niego, chwyta go za ręce, dotyka jego policzka. Takie jej zachowanie budzi skrajnie rożne oceny społeczeństwa. Prości ludzie wierzą, że widzi ona swojego zmarłego chłopca, a więc jego ducha. Polecają modlitwę za jego duszę. Gmin wskazuje również na to, że prawdziwa miłość nie zna granic – trwa nawet po śmierci. Podobnie myśli podmiot liryczny utworu. Nagle jednak spośród zebranego tłumu wyłania się starzec, który kwestionuje możliwość obcowania ze zmarłymi. Postrzega on dziewczynę jako osobę obłąkaną, a jako argumenty dla swej postawy przywołuje typowo oświeceniowe atrybuty – „szkiełko i oko”. Lekceważy wierzenia gminu i przestrzega zebranych, by nie wierzyli rojeniom zwariowanej dziewczyny. Wyraża się nawet bardzo dosadnie na temat jej widzeń („dziewczyna duby smalone bredzi”). Odwołuje się on do racjonalnego postrzegania świata. W zakończeniu utworu podmiot liryczny wciela się w rolę mentora i głosiciela nowej wrażliwości. Wyraźnie oddziela on świat rozumu od świata wiary, serca, czucia. Na końcu formułuje wypowiedź, która wyznacza nowy, typowo romantyczny światopogląd: „Miej serce i patrzaj w serce!”. Mickiewicz koncentruje się w owym wierszu na właściwych dla rodzącej się epoki kwestiach ludowości. Zdecydowanie dowodzi, że istnieje świat niedostępny rozumowemu poznaniu, eksplorowany przy użyciu naukowych metod dochodzenia prawdy. Wskazuje na emocje, czucie, intuicję, które zastępują czysto intelektualną sferę ludzkich poczynań. Podkreślone w utworze jest również to, że owe dwa światy (realny i fantastyczny) stale się przenikają. W Romantyczności znajduje również swoje odzwierciedlenie pogląd, jakoby osoby szalone, obłąkane mogły łatwiej nawiązać kontakt ze światem zmarłych. Tak więc w przeżyciach postaci cierpiących na dolegliwości psychiczne widziano w romantyzmie coś więcej niż tylko samą chorobę, a mianowicie większe pokłady wrażliwości i ponadnaturalne zdolności. Wiara w życie pozagrobowe występuje tu jednak nie tylko u Karusi, podziela ją bowiem również zebrany tłum, co wskazuje na powszechność i naturalność odczuwania świata przez emocje i wiarę. Zwraca również uwagę przeciwstawienie „prawd żywych” i „prawd martwych”. Te pierwsze umożliwiają przeniknięcie duchowego świata, odkrycie w nim metafizyki, cudowności. Te drugie dotyczą jedynie namacalnej rzeczywistości, a przez to są uboższe, ograniczone. Poeta konfrontuje też rozum z sercem, nakazując, by kierować się tym drugim. To polecenie, które zapoczątkowuje w Polsce bodaj najpiękniejszą epokę literacką. Gatunek literacki Romantyczność pochodzi z debiutanckiego zbiorku poety Ballady i romanse (opublikowanego w 1822 roku). Jest chyba najbardziej znaną balladą romantyczną. To forma literacka, która wykazuje duże związki z ludowością, z wierzeniami gminu. Wybór takiego gatunku świadczy też o wystąpieniu przeciw tradycjom oświeceniowym. Ballada jest mianowicie formą synkretyczną, łączącą w sobie różne sposoby organizowania wypowiedzi, co jest sprzeczne z oświeceniowym postulatem uprawiania czystych gatunków (jak oda czy bajka). Ballada ma postać stroficzną, opiera się na wykorzystywaniu typowych środków poetyckich – zwłaszcza porównań, paralelizmów składniowych, interesujących epitetów. Wątek rozwijany przez balladę jest zwykle zarysowany szkicowo, typowe są: operowanie nastrojem, tajemniczość i fantastyka. Kontynuacje i nawiązania Juliusz Słowacki, Antoni Edward Odyniec Niewiadomo co, czyli „Romantyczność”;Władysław Broniewski Ballady i romanse;Tadeusz Kubiak Mickiewicz warszawski;Grzegorz Skurski Ballada „Romantyczność” (film);Jacek Kaczmarski Romantyczność (do sztambucha). Bibliografia przedmiotowa A. Witkowska, Mickiewicz słowo i czyn, Warszawa 1999. Wypracowania Aluzja literacka wiersza "Ballady i romanse" W. Broniewskiego do ballady "Romantyczność" A. Mickiewicza. Dokonaj interpretacji ballady Adama Mickiewicza "Romantyczność". "Romantyczność" Adama Mickiewicza jako ballada programowa. Dwa modele miłości i ich związek z ideami epoki – analiza i interpretacja porównawcza ballady "Romantyczność" A. Mickiewicza i sceny 5 aktu II "Wesela" St. Wyspiańskiego.

Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, po gruzach biega naga, ruda Ryfka, trzynastoletnie dziecko. Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. „Mama pod gruzami, tata w Majdanku…” Roześmiała się, zakręciła się, znikła. I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa: „Masz, Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…” Wzięła, ugryzła, zaświeciła zębami: „Ja zaniosę tacie i mamie.” Przejeżdżał chłop, rzucił grosik, przejeżdżała baba, też dała cosik, przejeżdżało dużo, dużo luda, każdy się dziwił, że goła i ruda. I przejeżdżał bolejący Pan Jezus, SS-mani go wiedli na męki, postawili ich oboje pod miedzą, potem wzięli karabiny do ręki. „Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, sie Juden, za koronę cierniową, za te włosy rude, za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni, obojeście umrzeć powinni.” I ozwało się Alleluja w Galilei, i oboje anieleli po kolei, potem salwa rozległa się głucha… „Słuchaj, dzieweczko!…Ona nie słucha… Broniewski był nie tylko poetą, który widzi wojnę. Był także żołnierzem, który w tej wojnie uczestniczy. Już w młodości angażował się w działalność niepodległościową, czego dowodem była chociażby służba w Legionach. Kampanię wrześniową zaczął niezwykle aktywnie – napisał wiersz „Bagnet na broń” i próbował zaciągnąć się do Wojska Polskiego. Jego dalsze losy były mocno burzliwe. Działał krótko w Związku Radzieckim, gdzie został uwięziony i osadzony w obozie pracy. Następnie zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski przebył początkowy szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego i po wojnie powrócił do Polski. Nigdy nie zdecydował się na otwarte poparcie reżimu stalinowskiego, choć miał w swoim dorobku parę panegiryków. „Ballady i romanse” to ewidentne nawiązanie, aluzja literacka, do słynnego cyklu Adama Mickiewicza. Nawet motyw przewodni jest ten sam, choć tutaj w utworze dominuje wizja wojennej pożogi. Ciekawe rozwiązania językowe i niezwykły koncept pozostawiają niezatarte wspomnienie po przeczytaniu wiersza. Jest bowiem niezwykły, podobny do autora, bo takim Broniewski z pewnością był. Okiem Polonisty: Według mnie, jeden z piękniejszych wierszy Broniewskiego. Może dorównują mu treny pisane po śmierci córki Anki. Do mnie przede wszystkim przemawia ogromny tragizm sytuacji, beznadziejnej sytuacji, w której znalazła się mała Ryfka. Sakralizacja śmierci małej Żydówki jest niezmiernie wymowna. Wespół z Chrystusem tworzą parę szalenie przeszkadzającą esesmanom. Pochodzenie, religia przesądzały o wartości człowieka. Ryfka to przedstawicielka całego pokolenia Żydów, którzy mieli pecha i żyli akurat w tych czasach. Ale jest to także utwór o odruchach współczucia, chęci pomocy, ale takiej na niby, dla uspokojenia sumienia raczej a nie tej prawdziwej. Dlaczego dziewczynka nie ucieka? A ma dokąd? W jej zachowaniu tak dużo z szaleństwa Karusi – bohaterki „Romantyczności” A. Mickiewicza. I jeszcze jedna analogia: obydwie może zrozumieć tylko ten, kto kieruje się sercem.